27/09/2024
xác định tính hợp pháp của di chúc bằng miệng
I. Câu hỏi: “Chị A có chồng là B, hai con là C và D. Chị A bị ốm nặng, trước khi mất, có để lại di chúc bằng miệng và nói rõ để 1/2 di sản cho chồng và 2 con, 1/2 di sản cho bố mẹ đẻ chị A. Tại thời điểm chị A để lại di chúc bằng miệng, chỉ có chồng, bố mẹ đẻ của chị A và một người hàng xóm làm chứng, ngoài ra không có ai. Như vậy, di chúc miệng mà chị A để lại có hợp pháp hay không?
II. Nội dung tư vấn: Trước tiên, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Sơn La (Trung tâm) xin được cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi của mình tới Trung tâm. Về câu hỏi của bạn Trung tâm xin được đưa ra quan điểm tư vấn, hướng dẫn như sau:
1. Căn cứ pháp lý.
Bộ luật Dân sự năm 2005.
2. Giải quyết vấn đề.
Theo quy định tại Điều 629 quy định về Di chúc miệng như sau:
“1. Trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.
2. Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ”.
Khoản 5 Điều 630 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về tính hợp pháp của di chúc miệng như sau:
“Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.”
Trong tình huống trên, có 4 người làm chứng cho di chúc miệng của chị A. Tuy nhiên, những người sau đây không được làm chứng cho việc lập di chúc theo quy định tại Điều 632 Bộ luật Dân sự năm 2015 là:
- Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc;
- Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc;
- Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.
Chị A đã để lại di sản cho chồng, 2 con và bố mẹ đẻ. Trong bốn người làm chứng cho việc lập di chúc, có ba người là chồng, bố đẻ, mẹ đẻ chị A nằm trong diện thừa kế theo di chúc, chỉ có người hàng xóm là không thuộc ba trường hợp quy định tại Điều 632 Bộ luật Dân sự năm 2015.
Như vậy, di chúc miệng của chị A để lại không hợp pháp do không đủ số lượng người làm chứng theo quy định pháp luật. Di sản của chị A sẽ được chia thừa kế theo pháp luật.
Trên đây là nội dung tư vấn, hướng dẫn, giải đáp của Trung tâm đối với câu hỏi của Bạn, nếu còn vướng mắc về nội dung gì, Bạn vui lòng liên hệ theo địa chỉ: TRUNG TÂM TRỢ GIÚP PHÁP LÝ NHÀ NƯỚC TỈNH SƠN LA, Số 04, Ngõ 02A, Tổ 08, Phường Chiềng Lề, Thành Phố Sơn La, tỉnh Sơn La hoặc số điện thoại đường dây nóng: (0212) 3855 959 (gọi miễn phí) để được trợ giúp pháp lý. Trân trọng cảm ơn!
Tác giả: Thuỳ Dung - Trung tâm TGPL NN